Zespół zamrożonego barku

Zamrożony bark (nazywany również jako zespół zamrożonego barku) to bolesna dolegliwość tego stawu, która uniemożliwia swobodne poruszanie ramieniem. Czym jeszcze charakteryzuje się zamrożony bark i jak sobie z nim radzić? Tego dowiesz się w dzisiejszym artykule. Zapraszamy do lektury.

Zamrożony bark – czym jest?

Zespół zamrożonego barku (zarostowe zapalenie torebki stawowej) jest częstym schorzeniem, w którym torebka stawowa barku i więzadła otaczające staw kurczą się, ograniczając jego mobilność. Bark zamrożony cechuje się przede wszystkim bardzo dużym ograniczeniem w poruszaniu stawem barkowym oraz narastającym bólem. Uniemożliwia to wykonywanie codziennych czynności, co znacząco obniża funkcjonowanie. Nieleczony zamrożony bark może być przyczyną przewlekłego uszkodzenia tego stawu, co przekłada się na mniejszą ruchomość, stabilność i siłę barku. 

Dolegliwość ta zazwyczaj dotyczy tylko jednego stawu, ale sporadycznie zdarza się obustronnie. Staw ramienno-łopatkowy jest stawem kulistym, w którym okrągła głowa kości ramiennej idealnie pasuje do wklęsłości panewki łopatki. Najczęstszą przyczyną powstawania zespołu zamrożonego barku jest zapalenie kaletki podbarkowej. Powoduje ono, że przestrzeń pomiędzy powierzchniami stawowymi zmniejsza się, pozostawiając mniej miejsca zapewniającego swobodę ruchów. W związku z tym bark usztywnia się, a ruchy bywają bardzo bolesne.

Schorzenie najczęściej występuje u osób pomiędzy 40. a 60. rokiem  życia – u kobiet częściej niż u mężczyzn.

Zamrożony bark – przyczyny

Przyczyna zespołu zamrożonego barku nie jest w pełni zrozumiała, a w niektórych przypadkach jest niemożliwa do zidentyfikowania. Wśród przyczyn powstawania zamrożonego barku wymienia się jednak przebyte wcześniej urazy, zabiegi oraz unieruchomienia w okolicy stawu barkowego. Zarostowe zapalenie torebki stawowej ma związek jednak z niektórymi chorobami takimi jak m.in.:

• choroba niedokrwienna serca,
• zapalenie stawów,
• cukrzyca,
• nadczynność tarczycy.

Jakie są czynniki ryzyka?

Zamrożony bark występuje najczęściej w rezultacie urazów wtórnych. Istnieją jednak pewne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tej dolegliwości. Oprócz chorób reumatycznych, zakażeń, zapaleń i zwyrodnień wymienić można także:

• wiek – powyżej 40 lat,
• płeć – 70% osób chorych stanowią kobiety,
• ostatnio przebyta operację lub złamanie ramienia – unieruchomienie może spowodować usztywnienie ramion,
• cukrzycę – od dwóch do czterech razy bardziej osoby z cukrzycą są narażone na rozwój zamrożonego barku z nieznanych powodów, a objawy mogą być bardziej nasilone,
• przebyty udar mózgu,
• nadczynność lub niedoczynność tarczycy,
• choroby układu krążenia (choroby serca). 

Jakie są objawy?

Najbardziej powszechnym objawem zamrożonego barku jest uporczywy ból i sztywnienie stawu barkowego. Oznaki i objawy rozwijają się stopniowo, zazwyczaj w trzech etapach. Objawy nasilają się stopniowo i zazwyczaj zanikają w ciągu jednego roku.

Zamrożony bark – etapy choroby

• Bolesny etap – staw staje się sztywny i bardzo bolesny podczas ruchu. Zakres ruch staje się zdecydowanie ograniczony. Ból nasila się zazwyczaj podczas ruchu i w nocy. Okres ten trwa od 1 do 8 tygodni.
• Etap zamrożenia – staw staje się coraz bardziej sztywny, poważnie ogranicza się zakres ruchu. Ból może się nie zmniejszać, ale zazwyczaj nie pogarsza się. Faza zamrożenia trwa od 9 do 16 miesięcy.
• Etap rozmrażania – zakres ruchów w stawie zaczyna się poprawiać. Ból może zanikać, ale od czasu do czasu nawraca. Ostatnia faza trwa zazwyczaj od 12 do 40 tygodni.

Jak zdiagnozować zespół zamrożonego barku?

Dobry lekarz potrafi zdiagnozować tę chorobę barku na podstawie objawów i badania przedmiotowego, zwracając szczególną uwagę na przebieg rozwoju reakcji bólowej i zakresy poszczególnych ruchów.

Problemy strukturalne można wykryć tylko przy pomocy testów obrazowania, takich jak USG barku w Warszawie lub MRI.

Jakie są możliwości leczenia barku?

Celem leczenia barku jest do łagodzenie bólu i zachowanie jego mobilności i elastyczności tkanek otaczających staw. Jednakże odzyskiwanie fizjologicznego zakresu ruchów może być powolne. Co ważne – w przypadku tej dolegliwości nie należy lekceważyć pierwszych objawów. Szybka wizyta u lekarza i fizjoterapeuty pozwoli na wczesne podjęcie działań, dzięki którym powrót do zdrowia będzie szybszy. Zajęcia fizjoterapeutyczne oraz ćwiczenia na zamrożony bark ze specjalistą polegają najczęściej na pracy na punktach spustowych, bruzdach mięśniowych, głębokim masażu czy terapii manualnej. Zamrożony bark ćwiczenia to nie wszystko, co obejmuje możliwości leczenia. Wśród pozostałych sposobów znajdują się m.in.:

• środki przeciwbólowe – by złagodzić objawy bólu,
• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, paracetamol, kodeina – by ograniczyć zapalenie,
• mobilizacja tkanek miękkich otaczających staw i obręcz barkową – działania zmniejszające doznania bólowe i uelastyczniające mięśnie, zapobiega narastaniu sztywnienia stawu,
• mobilizacja stawu ramienno-łopatkowego i łopatki – działania prowadzone przez fizjoterapeutę, mają na celu utrzymanie i poprawę zakresu ruchów a co za tym idzie zmniejszenie bólu,
• ćwiczenia – częste, delikatne ćwiczenia, prowadzone przez doświadczonego terapeutę mogą zapobiec, a nawet odwrócić sztywność w stawie,
• okłady gorące lub zimne – pomagają zmniejszyć ból i obrzęk. Często pomocne jest, aby stosować je naprzemiennie w zależności od tego, jak pacjent reaguje na tego typu metody,
• iniekcje z kortykosteroidów – rodzaj hormonów steroidowych, które zmniejszają ból i obrzęk. Kortykosteroidy mogą być wstrzykiwane do stawu barkowego w celu złagodzenia bólu, zwłaszcza w „fazie” narastania bolesnych objawów. Jednak częste powtarzanie tego typu zastrzyków nie jest wskazane, gdyż mogą one spowodować uszkodzenie barku,
• artroskopia barku – mało inwazyjny rodzaj zabiegu wykorzystywany w niewielkim odsetku przypadków, aby usunąć tkankę bliznowatą lub zrosty.

Najczęściej objawy choroby ograniczają się tylko do stawu barkowego, ale niekiedy dochodzi do wytworzenia tzw. zespołu szyjno-barkowego. Wówczas dolegliwości płynące z kręgosłupa szyjnego nakładają się na bóle typowe dla zamrożonego barku i dolegliwości odczuwane przez pacjenta potęgują się.

W takim wypadku lekarz zaproponuje odpowiednią opcję w zależności od nasilenia objawów podmiotowych i przedmiotowych. Jeśli wystąpi sztywność w stawie barkowym, zalecane jest, aby zwrócić się do lekarza i fizjoterapeuty wcześniej niż później, aby uniknąć trwałego usztywnienia stawu.

Zamrożony bark – jak zapobiegać nawrotowi dolegliwości?

W niektórych przypadkach zdarza się, że występuje nawrót dolegliwości. Odpowiednia rehabilitacja i profilaktyka pourazowa oraz pooperacyjna to metody, które zapobiegają występowaniu wtórnego zamrożonego barku. Należy pamiętać, że utrzymywanie prawidłowej postawy, ostrożne wykonywanie codziennych czynności oraz nieobciążanie barku to klucz do powrotu do zdrowia, a także uniknięcia problemów związanych z nawrotem zespołu zamrożonego barku.

Zespół specjalistów FitMedica zaprasza pacjentów z tego rodzaju problemem. Nasza wiedza i doświadczenie pomogą skutecznie wrócić do zdrowia i poprawnego funkcjonowania. Zapraszamy.