Oparzenia słoneczne – jak się skutecznie chronić? 

Całą zimę marzymy  o wylegiwaniu się w słońcu na wymarzonym urlopie. Kiedy w końcu dnia przybywa, słońce zaczyna przygrzewać coraz mocniej chętniej wystawiamy nasze ciało, by ogrzać się w jego cieple. O konieczności smarowania ciała kremem przeciwsłonecznym, ochronie przed promieniowaniem UV zaczynamy myśleć dopiero przed sezonem urlopowym. Wraz ze wzrostem temperatury otoczenia wzrasta w nas chęć ochrony skóry, ale czy wszyscy zdajemy sobie sprawę po co to wszystko robimy?

Zacznijmy od zadania sobie podstawowego pytania czy słońce to nasz przyjaciel czy wróg?

Słońce jest największym naturalnym źródłem energii na Ziemi i stanowi podstawę życia dla wszystkich organizmów. Dzięki słońcu poprawia się nam nastrój, nasza skóra nabiera ładnego brązowego kolorytu, organizm zwiększa wydzielanie witaminy D3 , odczuwamy ulgę w bólach mięśni i stawów (w tym także reumatycznych), w chorobach płuc (gruźlica), łuszczycy, przy atopowym zapaleniu skóry, wykwitach skórnych, grzybicy.

Niestety oprócz wymienionych wcześniej zalet należy mieć świadomość, że słońce w nadmiarze może nam szkodzić. Podczas opalania słońce emituje promienie UV niewidoczne dla oka ludzkiego a mające  niekorzystny wpływ na naszą skórę.

Wyróżniamy trzy rodzaje promieniowania ultrafioletowego:

• UVA – 95% całego promieniowania UV, które dociera do Ziemi

– przenika najgłębiej aż do skóry właściwej
– powoduje starzenie się skóry i jej marszczenie
– zwiększa ryzyko nowotworu skóry
– stopień intensywności promieniowania: niezmienny przez cały rok

• UVB – 5% całego promieniowania UV, które dociera do Ziemi

– dzięki niemu powstaje opalenizna
– powoduje rumień słoneczny, oparzenia i mutacje genetyczne w skórze, fotodermatozy
– powoduje powstawanie zaćmy
– powoduje powstawanie opryszczki wargowej ( osłabia cały organizm)
– zwiększa ryzyko nowotworu skóry – czerniaka
– stopień intensywności promieniowania : najsilniejsze latem

• UVC

– najsilniejsze promieniowanie, ale pochłaniane w całości przez warstwę ozonową, nie dociera z promieniami słonecznymi do Ziemi

Na początku wiosny najlepiej jest określić fototyp skóry w powiązaniu z rodzajem  naszej karnacji. Prawidłowe określenie fototypu pozwoli nam ocenić bezpieczny czas przebywania na słońcu i dobrać odpowiedni filtr . Najczęściej dermatolodzy rozróżniają cztery typy:

• TYP I – skóra bardzo jasna, blada, pokryta piegami; włosy blond, rude

– łatwo ulega poparzeniu, nie opala się
– zalecany filtr 50 SPF: blokuje 98%promieniowania UVB

• TYP II – skóra jasna ; włosy blond

– łatwo ulega poparzeniu, trudno się opala
– zalecany filtr 30-50 SPF: blokuje 97-98% promieniowania UVB

• TYP III – skóra jasna, lekko śniada; włosy ciemny blond, jasny brąz

– odporna na oparzenia, łatwo się opala
– zalecany filtr 30 SPF: blokuje 97% promieniowania UVB

• TYP IV – skóra śniada; włosy ciemnobrązowe, czarne

– nie ulega poparzeniu, dobrze się opala
– zalecany filtr 15-30 SPF: blokuje 97-93% promieniowania UVB

• TYP V – skóra ciemna; włosy ciemnobrązowe, czarne

– nie ulega poparzeniu, bardzo dobrze się opala
– zalecany filtr 15 SPF: blokuje 93% promieniowania UVB

U dzieci stopień zalecanej ochrony zależy od wieku, i tak:

• Dzieci 0,5-5 r.ż. – krem z SPF 50+ stosujemy u dzieci po 6 miesiącu życia
• Dzieci 6-10 r.ż. – krem z SPF 30 – 50
• Dzieci 11-17 r.ż – krem z SPF 30+
• Od 18 r.ż. – w zależności od fototypu skóry

Jak skutecznie ochronić się przez szkodliwym promieniowanie? Czy to w ogóle możliwe?

Jak zawsze najlepszym sposobem jest umiar w ekspozycji na słońce. Ograniczmy do minimum przebywanie na słońcu w godzinach 11-15. Nie zapominajmy o okularach,  częstym smarowaniu kremami z odpowiednim filtrem, jasnych ubraniach, ubraniach z filtrami dla najmłodszych, okryciach głowy i kosmetykach do włosów z filtrem UV.

W okresie największego nasłonecznienia zalecane jest używanie kremów ochronnych z SPF 30+. Pamiętajmy, że dobre kremy zawierają również związki blokujące promieniowanie typu UVA, np. tlenek cynku, dwutlenek tytanu, oksybenzon. Działanie kremu ochronnego utrzymuje się przez 2-3 godziny, dlatego przy dłuższym przebywaniu na słońcu należy powtarzać smarowanie. Jeśli przyjmujemy leki to warto sprawdzić w ulotce czy nie powodują one fotouczulenia. To samo dotyczy również niektórych produktów spożywczych m. in.  zioła ( dziurawiec), seler, natka pietruszki , niektóre słodziki, cykoria, koper, marchewka.

Osoby ze skłonnością do przebarwień, bielactwem, po niedawno wykonanych operacjach, tatuażach,  z zaognionymi zmianami skórnymi,  kobiety w ciąży, dzieci do 6 miesiąca życia, chorzy na serce, epilepsję czy niewydolność nerek powinny unikać bezpośredniej ekspozycji na słońce.

Zawsze w razie wątpliwości w określeniu fototypu skóry, niepokojących zmian skórnych ( rozrastające się znamiona, pieprzyki o nieregularnych kształtach, przebarwienia), oparzeń słonecznych najlepiej zasięgnąć porady specjalisty lekarza dermatologa. W przypadku rozległych oparzeń  słonecznych lub otwartych ran na skórze należy niezwłocznie udać się do szpitala.

W FitMedica zapraszamy Państwa do poradni dermatologicznej w Warszawie dla osób dorosłych i dzieci.

W razie potrzeby lekarz wykona badanie dermatoskopowe.