Miażdżyca naczyń krwionośnych

Miażdżyca jest przewlekłą chorobą, która dotyczy głównie średnich i dużych naczyń tętniczych. Dolegliwość ta rozwija się latami i polega na odkładaniu się lipidów w naczyniach krwionośnych. Nieleczona miażdżyca naczyń może być zagrożeniem dla życia pacjenta. Sprawdź, czym dokładnie objawia się ta choroba, jakie są jej przyczyny i objawy oraz to, jak zapobiegać rozwojowi miażdżycy.

Miażdżyca – czym jest?

Pomimo tego, że termin ten jest powszechnie znany, wciąż wiele osób zadaje pytanie „co to miażdżyca?”. Jest to inaczej arterioskleroza, czyli choroba tętnic prowadząca do zwężenia ich światła. Dzieje się to na skutek powstawania i odkładania tzw. blaszki miażdżycowej, która zbudowana jest głównie z cholesterolu. Blaszka wyrasta ze ścian tętnic, co skutkuje zmniejszeniem przepływu krwi i w konsekwencji – niedotlenieniem narządów. Miażdżyca może rozwijać się już we wczesnej młodości i dać o sobie znać dopiero po latach.

Miażdżyca – jak powstaje?

Miażdżyca powstaje wtedy, kiedy ściany naczyń krwionośnych, prowadzących tlen i substancje odżywcze od serca do tkanek i narządów stają się sztywne i grubsze. Miażdżyca jest wynikiem nagromadzenia się złogów cholesterolu i innych tłuszczów w ścianie tętnicy, co inicjuje miejscową reakcję zapalną i prowadzi do rozplemu fibroblastów i komórek mięśni gładkich. W kolejnym etapie zmiany te wapnieją, a na ich powierzchni od strony światła naczynia tworzą się ubytki. W ten sposób powstają owrzodzenia miażdżycowe, które są miejscem przylegania płytek krwi i tworzenia się zakrzepu. Ściana naczynia staje się mało elastyczna, a jego światło zwęża się. Zmiany miażdżycowe można znaleźć we wszystkich tętnicach w organizmie. Wczesna diagnoza i leczenie może zapobiec progresji choroby oraz wystąpieniu nagłych komplikacji, np. w postaci zawału serca, czy udaru mózgu. 

Objawy miażdżycy naczyń krwionośnych

Miażdżyca rozwija się stopniowo. Łagodne zmiany najczęściej nie dają żadnych objawów. Dolegliwości pojawiają się, kiedy światło tętnicy zwęża się do tego stopnia, że upośledzony jest dopływ krwi do tkanki lub narządu. Jeśli przepływ krwi zostaje zupełnie zablokowany, powstaje zawał, np. serca lub udar mózgu. Objawy umiarkowanej i zaawansowanej miażdżycy zależą od obszaru, który unaczynia zmieniona tętnica. Poniżej objawy dla miażdżyc różnego typu.

• Miażdżyca tętnic wieńcowych (choroba wieńcowa) manifestuje się bólami w klatce piersiowej, zawałem serca, zaburzeniami rytmu serca, niewydolnością krążenia
• Miażdżyca tętnic mózgowych może się objawić nagłym drętwieniem i osłabieniem siły rąk lub nóg, zaburzeniami mowy (niewyraźną mową), opadnięciem kącika ust. Nie podjęcie interwencji może spowodować progresję zmian i wystąpienie udaru mózgu.
• Miażdżyca tętnic rąk lub nóg skutkuje, np. bólami kończyn w trakcie wysiłku fizycznego.
• Miażdżyca tętnic nerkowych prowadzi do rozwoju nadciśnienia tętniczego i niewydolności nerek.
• Miażdżyca tętnic doprowadzających krew do narządów płciowych może objawiać się dysfunkcją seksualną.

Przyczyny miażdżycy oraz czynniki ryzyka występowania choroby

Miażdżyca jest chorobą postępującą, która może mieć swój początek w dzieciństwie. Nie jest znany bezpośredni czynnik sprawczy tworzenia blaszek miażdżycowych. Zmniejszenie elastyczności tętnic postępuje z wiekiem. Miażdżyca przyczyny oraz czynniki ryzyka, które mają wpływ na rozwój choroby to m.in.:

• brak aktywności fizycznej,

• otyłość lub nadwaga

• palenie tytoniu,

• cukrzyca,

• stres,

• nieprawidłowa dieta,

• wiek,

• wysoki poziom cholesterolu.

Leczenie miażdżycy

Obecnie istnieje kilka sposobów leczenia miażdżycy, które dobierane są w zależności od tego, jakie tętnice zostały zaatakowane przez chorobę. Leczenie odbywać może przybrać formę:

• endarterektomii – metoda ta polega na operacyjnym usunięciu blaszki miażdżycowej,
• by-passów – jest to operacyjne ominięcie zwężonego fragmentu za pomocą pomostu naczyniowego (by-passa),
• plastyki endowaskularnej – jest to mniej inwazyjna metoda, która polega na wewnątrznaczyniowym poszerzaniu tętnic; plastyka połączona jest najczęściej również z wszczepieniem w tętnice specjalnego stentu.

Jak zapobiegać miażdżycy?

Powyższe sposoby leczenia są jedynymi metodami usuwania zwężeń miażdżycowych w tętnicach. Każda osoba jest jednak w stanie spowolnić narastanie blaszki miażdżycowej. Odpowiednia profilaktyka wspomoże walkę nie tylko z samą dolegliwością, ale również zmniejszy ryzyko wystąpienia chorób, które rozwijają się na podłożu miażdżycy. Przykładami takich przypadłości są m.in. choroba niedokrwienna serca, niedokrwienie kończyn dolnych czy udar mózgu. Jak więc zapobiegać miażdżycy? Przede wszystkim przez wprowadzenie zdrowego stylu życia. Zaleca się odstawić papierosy, zwiększyć aktywność fizyczną w ciągu dnia oraz wprowadzić dietę bogatą w warzywa, owoce oraz produkty zbożowe. Warto unikać za to potraw o dużej zawartości tłuszczów oraz cholesterolu.

Nieleczona miażdżyca – ryzyko dla zdrowia

Choroba miażdżycowa powinna być stale monitorowana i leczona – w przeciwnym razie może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Częstym powikłaniem miażdżycowym jest zawał mięśnia sercowego – występuje on na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej, która odpowiedzialna jest za dostarczanie krwi do serca. Nieleczona miażdżyca może prowadzić również do udaru niedokrwiennego mózgu. Przytoczone stany chorobowe wymagają natychmiastowego leczenia, gdyż są one niebezpieczne nawet dla życia pacjenta.

Pacjentów z nieprawidłowym ciśnieniem tętniczym krwi oraz zaburzeniami metabolicznymi (wysokie stężenie cholesterolu lub trójglicerydów, otyłość) zapraszamy do FitMedica w celu wypracowania indywidualnego programu prewencji i profilaktyki choroby wieńcowej.