Choroba zwyrodnieniowa stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów – jest to najbardziej powszechna choroba stawów, która dotyczy milionów ludzi na całym świecie. Wynika ze zniszczenia chrząstki zabezpieczającej kostne fragmenty powierzchni stawowych. Może obejmować każdy staw, ale najczęściej zmiany spotyka się w obrębie dłoni, kolan, stawu biodrowego i kręgosłupa. Jest to choroba, która postępuje z upływem czasu. Utrzymywanie prawidłowej masy ciała, regularna aktywność fizyczna i różne formy terapii mogą skutecznie spowolnić progresję zmian i złagodzić dolegliwości.

Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów

Jest to choroba o powolnym, ale postępującym przebiegu. Do najczęściej zgłaszanych objawów należą:

1. Ból, zwłaszcza w czasie ruchu, lub po zaprzestaniu aktywności.
2. Tkliwość stawu przy dotyku, lub nacisku.
3. Sztywność poranna lub związana z czasowym bezruchem.
4. Zmniejszony zakres ruchomości stawu.
5. Trzeszczenia w czasie ruchu.
6. Obecność wyrośli kostnych w okolicy zajętego stawu.

Objawy choroby zwyrodnieniowej zwykle nasilają się okresowo. W trakcie epizodu zaostrzenia dolegliwości może pojawić się stan zapalny – pacjent odczuwa silniejszy ból stawu (nawet w stanie spoczynku), poranną sztywność, w niektórych przypadkach pojawia się także opuchlizna i zaczerwienienie.

Przyczyny choroby zwyrodnieniowej stawów

Choroba wynika ze zniszczenia chrzęstnej części powierzchni stawowych. Chrząstka wyściela fragmenty kostne zawarte w obrębie stawu i w prawidłowych warunkach umożliwia ich ruch względem siebie niemal bez użycia sił tarcia. W chorobie zwyrodnieniowej warstwa chrząstki ulega najpierw ścieczeniu, jej powierzchnia staje się nierówna, a z czasem zanika. Zdarza się, że w czasie ruchu ocierają się względem siebie wyłącznie fragmenty kostne. Jest to przyczyną dolegliwości bólowych i dyskomfortu: obrzęku, trzeszczenia, sztywności stawów i ograniczenia ich ruchomości.

Czynniki ryzyka

1. Wiek – ryzyko zmian zwyrodnieniowych w stawach rośnie z wiekiem.
2. Płeć – choroba częściej dotyczy kobiet, choć nie bardzo wiadomo dlaczego.
3. Otyłość – dodatkowe kilogramy są obciążeniem dla stawów, zwłaszcza kolanowych i biodrowych. Wykazano również, że tkanka tłuszczowa produkuje czynniki, które prowokują wystąpienie reakcji zapalnej w stawach.
4. Uraz stawu, np. w związku z uprawianiem sportu lub w wypadku komunikacyjnym zwiększa ryzyko choroby zwyrodnieniowej.
5. Wykonywanie pracy, która konsekwentnie zwiększa obciążenie określonego stawu lub stawów.
6. Rodzinne występowanie choroby zwyrodnieniowej stawów.
7. Wrodzone deformacje kości lub stawów, np. dysplazje bioder, koślawość kolan
8. Choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca, dna moczanowa, czy reumatoidalne zapalenie stawów.

Powikłania choroby zwyrodnieniowej stawów

Jest to choroba przewlekła i postępująca. Ból i sztywność stawów nasilają się z upływem czasu i mogą znacząco ograniczać codzienną aktywność ruchową.

Wraz z rozwojem choroby uszkodzeniu mogą ulec wszystkie tkanki w obrębie stawu. Gdy chrząstka nie funkcjonuje prawidłowo, zaburzenia dotykają także nasady kości. Pojawiają się osteofity, czyli narośla zlokalizowane w miejscu, w którym kość styka się z chrząstką. Stanowią „dobudowę” powierzchni, jeszcze bardziej zwiększając tarcie w obrębie stawu. Uszkodzona może zostać także torebka stawowa, która traci elastyczność. Podobny proces zachodzi w więzadłach okołostawowych.

Chorobie zwyrodnieniowej stawów towarzyszą stany zapalne, które mogą prowadzić do powstawania wysięków. Wysięk to płyn, który przesącza się z nieszczelnych naczyń krwionośnych. Może nasilać objawy, choroby, jednocześnie przyczynia się do powstawania kolejnych zmian zwyrodnieniowych i zwłóknień.

Postępowanie

Fizjoterapia: aktywność ruchowa i utrzymanie prawidłowej masy ciała są najważniejszymi metodami leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów. Terapeuta dobiera indywidualny program ćwiczeń, które wzmacniają siłę mięśni, poprawiają zakres ruchu w stawie, zmniejszają dolegliwości bólowe. Czasem zaleca się ortezy, w celu unieruchomienia i odciążenia stawu, lub wkładki do butów.

Leczenie farmakologiczne: zastosowanie mają przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen czy naproksen. Silniejsze preparaty z tej grupy są dostępne na receptę. Lekarz może również zalecić zastrzyki dostawowe z kortykosteroidów, które mają silne działanie przeciwzapalne i łagodzą dolegliwości bólowe, lub z kwasu hialuronowego o działaniu ochronnym na zniszczoną powierzchnię stawową.

Leczenie chirurgiczne: u pacjentów w młodym wieku i przy obecności niewielkich zmian strukturalnych wykonuje się osteotomie, czyli operacje polegające na nacięciu kości powyżej lub poniżej uszkodzonego stawu, tak, aby zmienić kierunek działania siły obciążającej staw. W wypadku nasilonych zmian zwyrodnieniowych zaleca się wymianę zniszczonego stawu na endoprotezę.

Zapraszamy do Centrum Zdrowia FitMedica na konsultacje
do wysokiej klasy specjalistów w dziedzinie reumatologii, ortopedii i fizjoterapii.
Działamy jako zespół fachowców, tak więc diagnoza i zalecenia są optymalnie
dopasowane do problemu pacjenta.
Jesteśmy po to, żeby pomagać!