Choroba Hashimoto

Tarczyca to gruczoł o niewielkich rozmiarach, ale o bardzo dużym znaczeniu w kontekście prawidłowego funkcjonowania organizmu. W praktyce oznacza to tyle, że gdy zaczyna szwankować, cierpi na tym cała reszta ciała. Jedną z najczęstszych dolegliwości, jakie dosięgają tarczycę jest choroba Hashimoto, czyli tzw. przewlekłe zapalenie tarczycy. Choroba ta jest ciężka do zdiagnozowania, a samo leczenie skupia się na usuwaniu jej skutków, a nie przyczyn. Co to jest choroba Hashimoto? Jak wygląda leczenie tej przypadłości? Jakie są przyczyny i objawy Hashimoto? Na te oraz inne pytanie znajdziesz odpowiedź w dalszej części artykułu – zapraszamy. 

Choroba Hashimoto – czym dokładnie jest?

Zapalenie tarczycy Hashimoto – nazywane również potocznie Hashimoto lub w odmianie jako przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy (autoimmunologiczne) czy wole limfocytarne. Każda nazwa oznacza jedno – jest to przypadłość, która jest szkodliwa dla organizmu. Choroba tarczycy Hashimoto to stan, kiedy układ odpornościowy pacjenta wyniszcza tarczycę. Dlatego też jest ona zaliczana do chorób autoimmulogicznych, czyli takich, w których układ odpornościowy jest zagrożeniem sam dla siebie – niszczy swoje własne komórki. Przewlekła reakcja zapalna w obrębie gruczołu prowadzi zwykle do jego funkcjonalnej niewydolności. W rezultacie często rozwija się niedoczynność tarczycy. 

Tarczyca jest niewielkim narządem (gruczołem) zlokalizowanym u podstawy szyi. Produkuje i wydziela do krwi ważne dla życia hormony: T3 (trójodotyroninę) i T4 (tyroksynę). Hormony tarczycy regulują aktywność procesów metabolicznych, które toczą się w organizmie, takich jak: spalanie tłuszczów i cukrów, utrzymanie temperatury ciała czy synteza białek. Ponieważ ogólna kondycja tego gruczołu jest bardzo ważna w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, choroba tarczycy Hashimoto jest groźna i wymaga stałego leczenia.

Objawy choroby Hashimoto

Objawy choroby tarczycy Hashimoto diagnozowane są najczęściej w wyniku badań na różnego typu dolegliwości. Do najpopularniejszych sytuacji zaliczyć można m.in. przyjście do lekarza w celu zdiagnozowania problemów z zajściem w ciąże, wczesnym poronieniem, mniej obfitymi i nieregularnymi miesiączkami, zawrotami głowy czy zaburzonym rytmem serca. Te na pierwszy rzut oka niepowiązane z tarczycą dolegliwości, mogą być sygnałem do tego, aby udać się badania potwierdzające lub wykluczające chorobę. Hashimoto objawy są zróżnicowane – oznacza to, że mogą przyjąć bardzo różną formę. Typowo rozwijają się powoli, na przestrzeni lat. Większość jest odzwierciedleniem upośledzonej funkcji tarczycy. Co ważne – objawy Hashimoto nie muszą występować – zazwyczaj jednak choroba daje o sobie znać. Do często zgłaszanych dolegliwości należą:

• zmęczenie, ospałość, spowolnienie,
• zmniejszona tolerancja zimna,
• zaparcia,
• blada, sucha skóra,
• opuchnięcie na twarzy,
• chrypka,
• przyrost masy ciała,
• bóle i sztywność mięśni, zwłaszcza w obrębie barku i biodra,
• bóle, sztywność obrzęki stawów, zwłaszcza kolanowych oraz drobnych stawów rąk i stóp,
• osłabienie siły mięśniowej, szczególnie nóg,
• obfite, wydłużone miesiączki,
• depresja oraz inne Hashimoto objawy psychiczne.

Przyczyny choroby Hashimoto

Hashimoto przyczyny nie są do końca znane. Wiadomo jednak, że choroba ta może mieć podłoże genetyczne. Co więcej – coraz częściej do przyczyn zalicza się także takie czynniki jak m.in. problemy emocjonalne, niedobór witaminy D3, nieprawidłowy cykl snu czy stres (zwłaszcza przewlekły).

Nie jest znana przyczyna opacznej odpowiedzi immunologicznej, która niszczy tkankę tarczycy. Podaje się udział infekcji wirusowej lub bakteryjnej, która stymuluje powstanie przeciwciał o powinowactwie do komórek tarczycy lub podłoże dziedziczne.

Czynniki ryzyka choroby Hashimoto

Hashimoto choroba to przypadłość, na którą narażone są niektóre grupy osób. Obecnie można wyodrębnić kilka czynników, których obecność zwiększa ryzyko wystąpienia choroby. Należą do nich:

• płeć żeńska – kobiety częściej zapadają na tę dolegliwość, co oczywiście nie oznacza, że Hashimoto u mężczyzn nie występuje,
• wiek – najwięcej przypadków choroby udokumentowano u pacjentów w średnim wieku,
• dziedziczenie – obecność choroby Hashimoto lub innej choroby autoimmunologicznej u członka najbliższej rodziny zwiększa ryzyko zachorowania,
• inne choroby autoimmunologiczne, zwłaszcza reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń układowy czy cukrzyca typu 1.

Zdarza się również, że Hashimoto występuje u kobiet chwilę po porodzie. W takich sytuacjach choroba może przejść w stan uśpienia i dać o sobie znać w bliższej lub dalszej przyszłości. 

Powikłania choroby Hashimoto

Związane są z zaburzoną czynnością tarczycy, najczęściej niewydolnością. Jakie są częste powikłania Hashimoto?

• Wole (powiększenie tarczycy) – znacznego stopnia może powodować kłopoty z połykaniem i oddychaniem.
• Choroba serca – niedoczynności tarczycy towarzyszy wzrost stężenia cholesterolu frakcji LDL we krwi; w rzadkich przypadkach prowadzi do powiększenia sylwetki serca i rozwoju niewydolności krążenia.
• Zaburzenia psychiczne – depresja, zmniejszenie libido, spowolnienie umysłów.
• Obrzęk śluzakowaty – zdarza się sporadycznie w długo nieleczonej chorobie, jest stanem bezpośredniego zagrożenia i wymaga szybkiej interwencji lekarskiej. Może być wywołany przez leki uspokajające, infekcje czy innego rodzaju stres dla organizmu. Do objawów należą: niskie ciśnienie tętnicze krwi, spadek napędu oddechowego, obniżenie temperatury ciała, areaktywność lub śpiączka.
• Wady wrodzone – obserwuje się częściej u dzieci matek z niewyrównaną w ciąży czynnością tarczycy. Dzieci takie mają większe ryzyko poważnych zaburzeń rozwoju fizycznego i umysłowego. Istnieje związek między występowaniem problemów z sercem, nerkami i mózgiem u noworodków a niedoczynnością tarczycy u matki w trakcie ciąży. Być może u tych dzieci częściej występują również takie wady jak rozszczep podniebienia. Ważne, aby przed planowaną ciążą lub we wczesnej ciąży sprawdzić stężenie hormonów tarczycy we krwi.

Hashimoto badania – jakie wykonać?

Złe samopoczucie fizyczne lub psychiczne może być objawem choroby – o tym jednak decyduje endokrynolog na podstawie specjalnych badań. Podstawową diagnostyką są w tym wypadku badania biochemiczne, mające na celu określenie poziomu TSH (tyretropiny) we krwi, czyli hormonu przysadki mózgowej sterującej pracą tarczycy. W przypadku, gdy jest on podwyższony, może to oznaczać, że spowodowany jest przez chorobę Hashimoto. Na zwykłej diagnozie jednak się nie kończy – oprócz tego wykonać należy również badania na:

• przeciwciała anty-TPO.
• przeciwciała anty-TG.

Nieocenione przy ocenie choroby jest również badanie USG tarczycy, które pozwala w dokładny sposób ocenić rozmiar gruczołu, wszelkie zachodzące zmiany, a także wykryć ewentualne zrosty czy guzki.

Choroba Hashimoto leczenie – na czym polega?

Obecnie nie istnieje jedna, skuteczna metoda leczenia choroby tarczycy Hashimoto. Na ten moment nie ma leku, który jest w stanie naprawić nieprawidłowość w pracy układu odpornościowego, u której podłoże ma ta choroba. Dlatego też obecnie leczenie skupia się na usuwaniu skutków Hashimoto, a nie przyczyn.

Leczenie Hashimoto można rozdzielić na dwie sytuacje. U osób, u których stwierdzono we krwi przeciwciała, przy braku powiększenia tarczycy i jej prawidłowym działaniu, wystarczą systematyczne badania i kontrola stanu choroby. Jeżeli jednak stwierdzona zostanie niedoczynność, wtedy niezbędne jest leczenie farmakologiczne za pomocą leków, które mają za zadanie wyrównać poziom hormonów we krwi. Powinno to odbywać się pod stałą kontrolą lekarza – głównie ze względu na zmienny poziom niedoczynności.

Dieta przy Hashimoto – wsparcie leczenia choroby

Odpowiednio stosowana dieta w Hashimoto jest dobrym wsparciem leczenia tej choroby. Niewymagane jest jednak rezygnowanie z różnych potraw. Hashimoto dieta nie jest bardzo restrykcyjna. Wśród głównych zaleceń wymienić można:

• regularność spożywania posiłków (4-5 razy dziennie),

• zrezygnowanie z używek,

• wyeliminowanie tłuszczów zwierzęcych,

• wprowadzenie do jadłospisu tłuszczów roślinnych,

• uwzględnienie w diecie warzyw i owoców,

• unikanie cukrów prostych.

Cała dieta Hashimoto oraz jej kaloryczność powinna być ustalana indywidualnie z dietetykiem.

Centrum Zdrowia FitMedica zaprasza na konsultacje do wybitnych specjalistów w dziedzinie endokrynologii. W naszej placówce oferujemy także wysokiej jakości badania ultrasonograficzne tarczycy.